กระถิน: พืชอเนกประสงค์ สรรพคุณเพียบ
กระถิน เป็นพืชตระกูลถั่วที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทย มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Leucaena leucocephala เป็นพืชที่มีประโยชน์หลากหลาย ทั้งในด้านอาหาร สัตว์ และการอนุรักษ์ดินและน้ำ
ลักษณะ
กระถิน เป็นที่รู้จักกันดีในหมู่คนไทย ขึ้นตามธรรมชาติ ทั่วทุกภาคของไทย ใช้ทานเป็นผักก็ได้ เป็นสมุนไพรก็ดี
- ลำต้น: สูงได้ถึง 15 เมตร เปลือกเรียบ สีเทา
- ใบ: ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ใบย่อยเล็ก สีเขียวอ่อน
- ดอก: ดอกช่อกลม สีขาว
- ผล: ฝักแบนยาว มีเมล็ดสีน้ำตาลจำนวนมาก
สรรพคุณทางยา
ขับพยาธิตัวกลม : ให้ทานเมล็ดสดตอนเช้าช่วงท้องว่าง โดยผู้ใหญ่รับประทานครั้งละ 25-30 กรัม ส่วนเด็กรับประทานครั้งละ 5-20 กรัม ประมาณ 3-5 วัน
ยาอายุวัฒนะ ขับลม ขับระดูขาว : ใช้รากกับเมล็ดแก่ของกระถินต้มดื่ม
บำรุงหัวใจ ลดน้ำตาลในเลือด ลดความดันโลหิตสูง ช่วยเจริญอาหาร : นำยอดอ่อนของกระถิน มารับประทานกับน้ำพริกบ่อยๆ
- อาหาร:
- ยอดอ่อนและฝักอ่อน: สามารถนำมาปรุงอาหารได้หลากหลาย เช่น ผัด ผัดเผ็ด แกง รวมถึงรับประทานสดๆ คู่กับน้ำพริก
- เมล็ด: สามารถนำมาประกอบอาหารได้ แต่ต้องปรุงสุกก่อน เนื่องจากมีสารพิษเล็กน้อย
- อาหารสัตว์:
- ใบและฝักของกระถินเป็นอาหารสัตว์ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะโปรตีน เหมาะสำหรับเลี้ยงสัตว์เคี้ยวเอื้อง เช่น วัว ควาย แพะ แกะ
- ปุ๋ยพืชสด: ใบและกิ่งของกระถินเมื่อย่อยสลายจะกลายเป็นปุ๋ยหมักที่มีคุณภาพสูง ช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ดิน
- ฟืน: ไม้กระถินสามารถนำมาใช้เป็นฟืนได้
- การอนุรักษ์ดินและน้ำ: รากของกระถินช่วยยึดดิน ช่วยป้องกันการพังทลายของดิน และช่วยรักษาความชื้นในดิน
- พืชบังลม: กระถินสามารถปลูกเป็นแนวกันลม เพื่อป้องกันความเสียหายแก่พืชผลทางการเกษตร
ข้อควรระวังเกี่ยวกับกระถิน
- สารพิษ: เมล็ดกระถินมีสารพิษชื่อมิมโมซิน (mimosine) หากรับประทานในปริมาณมาก อาจทำให้เกิดอาการขนร่วงในสัตว์ และอาจมีผลกระทบต่อต่อมไทรอยด์ในคนได้ ดังนั้น ควรปรุงอาหารให้สุกก่อนรับประทาน
- พืชรุกราน: กระถินเป็นพืชที่เจริญเติบโตได้รวดเร็วและแพร่พันธุ์ได้ง่าย หากปล่อยให้กระจายพันธุ์อย่างไม่ควบคุม อาจกลายเป็นวัชพืชที่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศได้
สรุป กระถินเป็นพืชที่มีประโยชน์หลากหลาย ทั้งในด้านอาหาร สัตว์ และการอนุรักษ์ แต่การใช้ประโยชน์จากกระถินควรคำนึงถึงข้อควรระวังเกี่ยวกับสารพิษ และการควบคุมการแพร่พันธุ์ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดและไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
หากคุณมีข้อสงสัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับกระถิน สามารถสอบถามได้เลยค่ะ