กานพลูแห้ง : เครื่องเทศหอมเครื่องเทศยา

กานพลูแห้ง เป็นเครื่องเทศที่มีกลิ่นหอมฉุนเฉพาะตัว รสชาติเผ็ดร้อนเล็กน้อย และมีสรรพคุณทางยาหลายอย่าง ทำให้เป็นที่นิยมนำมาใช้ปรุงอาหารทั้งคาวหวาน และเป็นส่วนผสมในเครื่องดื่ม รวมถึงใช้ในทางการแพทย์แผนไทยอีกด้วย

สรรพคุณ:

ตำรายาไทย ดอก รสเผ็ด กระจายเสมหะ แก้เสมหะเหนียว แก้เลือดออกตามไรฟัน แก้ปวดฟัน ดับกลิ่นปาก แก้หืด เป็นยาทำให้ร้อนเมื่อถูกผิวหนังทำให้ชา เป็นยาฆ่าเชื้อ แก้ปวดฟัน แก้รำมะนาด แก้ปวดท้อง มวนในลำไส้ แก้ลม แก้เหน็บชา แก้พิษโลหิต พิษน้ำเหลือง ขับน้ำคาวปลา ทำอุจจาระให้ปกติ แก้ธาตุทั้ง 4 พิการ แก้ปวดท้อง แก้ท้องอืด อาหารไม่ย่อย คลื่นไส้อาเจียน แก้จุกเสียด แก้ท้องเสีย ขับผายลม กดลมให้ลงสู่เบื้องต่ำ แก้สะอึก แก้ซางต่างๆ ขับระดู น้ำมันกานพลู (Clove oil) เป็นยาชาเฉพาะที่ แก้ปวดฟัน โดยใช้สำสีชุบนำมาอุดที่ฟัน ระงับการกระตุก ตะคริว ขับผายลม แก้ปวดท้อง แก้ท้องอืด ผสมยากลั้วคอ แต่งกลิ่นอาหาร แต่กลิ่นสบู่ ยาสีฟัน ดับกลิ่นปาก ดับกลิ่นเหล้า ไล่ยุง

ตำรายาไทย: มีการใช้กานพลูในหลายตำรับ ตัวอย่างเช่น ใน ”พิกัดตรีพิษจักร” คือการจำกัดจำนวนตัวยาที่มีรสซึมซาบไวดังกงจักร 3 อย่าง มี ผลผักชีล้อม ผลจันทน์เทศ และกานพลู สรรพคุณแก้ลม แก้พิษเลือด แก้ธาตุพิการ บำรุงโลหิต ”พิกัดตรีคันธวาต” คือการจำกัดจำนวนตัวยาที่มีกลิ่นหอมแก้ลม 3 อย่าง มี ผลเร่วใหญ่ ผลจันทน์เทศ และกานพลู มีสรรพคุณ แก้ธาตุพิการ แก้ไข้อันเกิดแต่ดี แก้จุกเสียด

บัญชียาจากสมุนไพร: ที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม ตามประกาศ คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา มีการใช้กานพลู ในยารักษากลุ่มอาการทางระบบไหลเวียนโลหิต (แก้ลม) ปรากฏในตำรับ”ยาหอมเทพจิตร” และตำรับ ”ยาหอมนวโกฐ” โดยมีส่วนประกอบของกานพลูร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ มีสรรพคุณในการแก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืด ตาลาย ใจสั่น คลื่นเหียน อาเจียน แก้ลมจุกแน่นในท้อง ตำรับยารักษากลุ่มอาการทางระบบอาหาร ประกอบด้วย “ยาธาตุบรรจบ” มีส่วนประกอบของกานพลูร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ มีสรรพคุณบรรเทาอาการท้องอืดเฟ้อ และอาการท้องเสียที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ ตำรับ “ยาประสะกานพลู” มีกานพลูเป็นองค์ประกอบหลัก และมีสมุนไพรชนิดอื่นๆในตำรับ มีสรรพคุณบรรเทาอาการปวดท้อง จุกเสียด แน่นเฟ้อจากอาหารไม่ย่อย เนื่องจากธาตุไม่ปกติ ตำรับ “ยาเลือดงาม” มีส่วนประกอบของดอกกานพลู ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ มีสรรพคุณบรรเทาอาการปวดประจำเดือน ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ แก้มุตกิด

• ช่วยย่อยอาหาร: กระตุ้นการหลั่งน้ำย่อย ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
• บรรเทาอาการปวดฟัน: น้ำมันกานพลูมีฤทธิ์เป็นยาชา ช่วยบรรเทาอาการปวดฟัน
• ลดอาการปวดเมื่อย: ช่วยลดการอักเสบในร่างกาย
• มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ: ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ ป้องกันโรคต่างๆ
• ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย: ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียในช่องปากและลำไส้

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา:

1. แก้อาการ ท้องอืดเฟ้อ ขับลม

ในผู้ใหญ่- ดอกตูม 4-6 ดอกใช้ทุบให้ช้ำ ชงน้ำดื่มครั้งละครึ่งถ้วยแก้ว หรือใช้ดอกแห้ง 5-8 ดอก ต้มน้ำพอเดือด ดื่มแต่น้ำ ถ้าบดเป็นผง 0.12-0.6 กรัม ชงน้ำสุกดื่ม

เด็กอ่อน- ใช้ดอกแห้ง 1 ดอก ทุบแช่ไว้ในน้ำเดือด 1 กระติก (ความจุราวครึ่งลิตร) สำหรับชงนมใส่ขวดให้เด็กดูด แก้ท้องอืด

2. แก้ปวดฟัน

ใช้น้ำมันที่ได้จากการกลั่นดอกตูมของดอกกานพลู 4-5 หยด ใช้สำลีพันปลายไม้ จุ่มน้ำมันจิ้มลงในรูที่ปวดฟัน และใช้แก้โรครำมะนาด หรือใช้ทั้งดอกเคี้ยว แล้วอมไว้ตรงบริเวณที่ปวดฟันเพื่อระงับอาการปวด หรือใช้ดอกกานพลูตำพอแหลกผสมกับเหล้าขาวเพียงเล็กน้อยพอแฉะใช้จิ้ม หรืออุดที่ปวดฟัน

3. ระงับกลิ่นปาก

ใช้ดอกตูม 2-3 ดอก อมไว้ในปาก จะช่วยทำให้ระงับกลิ่นลง

องค์ประกอบทางเคมี:

กานพลูมีน้ำมันระเหยง่ายร้อยละ 14-23 ของน้ำหนักแห้ง มีองค์ประกอบหลักเป็นสารชื่อ “ยูจีนอล” (eugenol) ปัจจุบันนำมาใช้ทางทันตกรรม และใช้แก้ปวดฟัน

การนำกานพลูไปใช้

• ปรุงอาหาร: นำไปผสมในอาหารได้หลากหลายชนิด เช่น แกง มัสมั่น พะโล้ เนื้อตุ๋น
• ทำเครื่องดื่ม: ชงกับน้ำร้อนดื่มเป็นชา หรือใส่ในกาแฟ ช็อกโกแลตร้อน
• ทำเครื่องเทศ: นำมาบดเป็นผงเพื่อใช้ปรุงรสอาหาร
• ทำน้ำมันกานพลู: นำไปกลั่นเพื่อทำน้ำมันกานพลู ใช้ในการรักษาทางทันตกรรม

สูตรอาหารง่ายๆ ด้วยกานพลู

• ไก่พะโล้: ใส่กานพลูลงไปในน้ำพะโล้ จะช่วยให้ไก่พะโล้มีกลิ่นหอมชื่นใจ
• ชาอบเชยกานพลู: ชงอบเชยและกานพลูกับน้ำร้อน เพิ่มความหวานด้วยน้ำผึ้ง
• หมูแดง: ใส่กานพลูลงไปในน้ำหมักหมูแดง จะช่วยให้หมูแดงมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว

ข้อควรระวัง

• สตรีมีครรภ์และให้นมบุตร: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
• ผู้ที่มีโรคประจำตัว: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
• ไม่ควรรับประทานในปริมาณมากเกินไป: อาจทำให้เกิดอาการแสบคอ หรือระคายเคืองกระเพาะอาหาร
• ไม่ควรใช้ดอกกานพลูในหญิงมีครรภ์ หญิงให้นมบุตร เด็ก ผู้ป่วยโรคตับไต และผู้ป่วยเบาหวาน

กานพลูเป็นเครื่องเทศที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย ลองนำไปใช้ปรุงอาหารและเครื่องดื่มดูนะคะ อาจจะได้รสชาติใหม่ๆ ที่คุณชอบก็ได้

เช็คสินค้า กลุ่ม สมุนไพร เครื่องเทศ (กด)

สั่งซื้อหรือ สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ line ID @ptkss.com (กด)