เบกิ้งโซดา โซเดียมไบคาร์บอเนต Sodium Bicarbonate

Sodium Bicarbonate : เบกิ้งโซดา (โซเดียมไบคาร์บอเนต)

ชื่อทั่วไป เบกิ้งโซดา (โซเดียมไบคาร์บอเนต) SODIUMBICARBONATE (FOOD GRADE) Sodium Bicarbonate, โซเดียมไบคาร์บอเนต, แบ๊กกกิ๊ง โซดา โซดาทำขนม

แหล่งกำเนิดสินค้า ประเทศจีน

ประเภทอาหาร วัตถุเจือปนอาหาร ละลายในน้ำได้

ลักษณะสินค้า เป็นผงสีขาว มีรสเค็มคล้ายโซเดียม ละลานน้ำได้ดี มีความเป็นด่าง เมื่อทำปฏิกิริยากับส่วนผสมที่เป็นกรดในส่วนผสมของเหลวก็จะทำให้เกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) จนทำให้เกิดฟองก๊าซ

สูตรทางเคมี NaHCO₃ มีเลขอีคือ E500

การบรรจุและเก็บรักษา แบ่งบรรจุเป็นถุง เก็บในภาชนะที่ปิดสนิท เก็บในที่เย็นและแห้ง

ข้อมูลทั่วไปประโยชน์ และวิธีการใช้งาน

นิยมนำมาใช้กับขนมที่มีโกโก้หรือกาแฟเป็นส่วนผสม เพราะทั้งโกโก้และกาแฟต่างก็มีค่าเป็นด่าง และเบกกิ้งโซดาก็มีค่าเป็นด่าง จึงทำให้เข้ากันได้ดี
ใช้เบคกิ้งโซดาเพื่อการขึ้นฟูของอาหาร 0.1-0.3 % ของน้ำหนักแป้งทั้งหมดในขมมเช่นเค้ก คุ้กกี้ ขนุมปุยฟ้าย เค้ก และอื่นๆ
น้ำยาล้างสารพิษจากผักและผลไม้ นำเบกกิ้งโซดา 1/2 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำ 10 ลิตร แช่ผักผลไม้ 15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำเปล่า 2 ครั้งสามารถลดสารพิษได้ 90%
น้ำยาดับกลิ่นปาก ผสมแบ๊กกิ๊งโซดา 1/2 ช้อนโต๊ะ ในน้ำ 1 แก้ว ดับกลิ่นหอมกลิ่นกระเทียมได้ ถ้าใช้เบกกิ้งโซดา 1 ช้อนโต๊ะผสมน้ำ 1 แก้วและผสมเกลือ 1 ช้อนโต๊ะใช้เป็นน้ำยาบ้วนปากได้
ขัดฟันให้ขาว นำแบ๊กกิ๊งโซดา 1 ช้อนชาผสมน้ำมะนาว 1/2 ช้อนชา ใช้แปรงสีฟันจุ่มแล้วขัดฟันเบาๆ บ้วนน้ำเปล่าจนสะอาด คราบชากาแฟจะหายไป (ห้ามทำเวลาปวดฟัน เพราะมะนาวมีกรดสูงอาจทำลายสารเคลือบฟันได้)
น้ำยาล้างคราบในกาน้ำชาที่เป็นโลหะ ใส่น้ำลงในกาน้ำชาแล้วเติมแบ๊กกิ๊งโซดาลงไป 2 ช้อนโต๊ะ บีบน้ำมะนาวลงไปครึ่งลูก ต้มราวๆ 15 นาทีขัดและล้างจะสะอาดง่าย
ครีมลบรอยขูดขีดเครื่องครัว ละลายแบ๊กกิ๊งโซดา 4 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำ 1 ลิตร ทำความสะอาดเครื่องครัวที่ทำด้วยสเตนเลส พลาสติกโครเมี่ยม (ยกเว้นอะลูมิเนียม) ริ้วรอยจะเลือนหายไป
น้ำยาทำความสะอาดเครื่องสุขภัณฑ์ เทแบ๊กกิ๊งโซดา 1/2 กล่องลงในถังนำหลังชักโครก ทิ้งไว้ 1 คืนแล้วค่อยกดชักโครก ถังและชักโครกสะอาดและปราศจากกลิ่น
ยาดับกลิ่นท่อและแก้ท่อตัน เทแบ๊กกกิ๊งโซดาลงไปในท่อ 1 ถ้วยก่อนแล้วใส่เกลือแกงลงไป 1/4 ถ้วย ตามด้วยน้ำร้อน ท่อจะไม่ตันและกลิ่นสะอาดอีกด้วย
น้ำยาทำความสะอาดเตาไมโครเวฟ นำแบ๊กกกิ๊งโซดา 4 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำอุ่น 1 ลิตร นำผ้ามาชุบแล้วเช็ดทำความสะอาดภายในคราบสกปรกจะเช็ดออกง่าย
น้ำยาดับกลิ่นพรม ผสมแบ๊กกกิ๊งโซดา 1/2 ถ้วยกับแป้งข้าวโพด 1/2 ถ้วย หยดน้ำมันหอมระเหยกลิ่นโปรดลงไป 15 หยด ใส่ขวดสเปรย์ฉีดบนพื้นพรมก่อนนอนทิ้งไว้จนเช้า กลิ่นพรมจะสะอาดสดชื่น
น้ำยาซักผ้า ใส่ผงแบ๊กกกิ๊งโซดา 1/2 ถ้วนในเครื่องซักผ้าพร้อมกับน้ำยาซักผ้า จะทำให้ผ้าขาวและสีจะสดขึ้น

โซเดียมไบคาร์บอเนต

หรือที่รู้จักกันในชื่อ เบกกิ้งโซดา เป็นสารประกอบที่มีสูตรเคมีคือ NaHCO₃ มีเลขอีคือ E500 ลักษณะเป็นผงสีขาว มีรสเค็มคล้ายโซเดียมคาร์บอเนต มีการใช้โซเดียมไบคาร์บอเนตมาตั้งแต่สมัยอียิปต์โบราณ ในรูปของเนตรอน

โซเดียมไบคาร์บอเนตเป็นสารที่มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อน มีคุณสมบัติเป็นสารฟอง สามารถละลายในน้ำได้ดี ทำให้เกิดฟองอากาศเมื่อทำปฏิกิริยากับกรดหรือสารที่ให้กรด เช่น น้ำส้มสายชู กรดมะนาว เป็นต้น

โซเดียมไบคาร์บอเนตมีการใช้งานหลากหลาย ทั้งในครัวเรือน อุตสาหกรรม และการแพทย์

การใช้งานในครัวเรือน

ใช้เป็นสารฟูในเบเกอรี่ ทำให้ขนมขึ้นฟู
ใช้ดับกลิ่น เช่น กลิ่นอาหารคาว กลิ่นอับชื้น เป็นต้น
ใช้ทำความสะอาด เช่น ล้างจาน ล้างห้องน้ำ เป็นต้น
ใช้ขัดผิวให้ขาวขึ้น
ใช้ดับไฟไหม้ขนาดเล็ก เช่น ไฟไหม้กระดาษ ไฟไหม้ผ้า เป็นต้น

การใช้งานในอุตสาหกรรม

ใช้เป็นสารทำความสะอาด เช่น สารทำความสะอาดเครื่องครัว สารทำความสะอาดพื้นผิว เป็นต้น
ใช้เป็นสารฟอกสี เช่น สารฟอกสีผ้า สารฟอกสีกระดาษ เป็นต้น
ใช้เป็นสารดับเพลิง
ใช้เป็นสารปรับ pH ของน้ำ

การใช้งานในการแพทย์

ใช้รักษาภาวะเลือดเป็นกรด
ใช้รักษาอาการอาหารไม่ย่อย
ใช้รักษาโรคกรดไหลย้อน
ใช้รักษาโรคไต
ใช้รักษาโรคเบาหวาน

ข้อควรระวังในการใช้โซเดียมไบคาร์บอเนต

ไม่ควรรับประทานโซเดียมไบคาร์บอเนตในปริมาณมาก เนื่องจากอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน เป็นต้น
ไม่ควรใช้โซเดียมไบคาร์บอเนตร่วมกับยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาขับปัสสาวะ เป็นต้น เนื่องจากอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงรุนแรงได้